New Zealand phát hiện 47 hồ sơ gian lận của du học sinh Việt Nam

Kiến thức, kỹ năng và sự tự tin là chìa khóa để không thất nghiệp

Theo số liệu Bộ Lao động-Thương binh và xã hội công bố, trong quý II/2016, cả nước có 1,088 triệu người trong độ tuổi lao động bị thất nghiệp, tăng 16.400 người so với quý I, trong đó có 418.200 người có chuyên môn kỹ thuật, chiếm tới 40%. Trong số 418.200 lao động có chuyên môn kỹ thuật bị thất nghiệp lại có 191.300 người có trình độ từ Đại học trở lên.  Con số này khiến nhiều người hoang mang, đặc biệt là những sinh viên đã và sẽ tìm kiếm thành công qua con đường học đại học. Tại cuộc gặp gỡ trong chương trình “Hướng nghiệp cho sinh viên năm thứ nhất và ra mắt bộ sách hướng nghiệp cùng MBTI” do Hội sinh viên Việt Nam tổ chức tại Hà Nội ngày 18/9, TS.Lê Thẩm Dương - Trưởng khoa Tài chính, Ngân hàng-Đại học Ngân hàng TP.Hồ Chí Minh cho biết: Trong nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên có nguyên nhân là do các bạn trẻ hướng nghiệp nhầm.  “Thực tế, học sinh phải chọn nghề rồi mới chọn cơ sở đào tạo phù hợp với điều kiện, năng lực của mình. Tuy nhiên tại Việt Nam, một bộ phận không nhỏ các bạn trẻ đi theo quy trình ngược: Cố thi vào một trường, một khoa nào đó có điểm tuyển vừa với năng lực của mình, đến khi tốt nghiệp mới lo đến làm nghề gì cũng như tìm kiếm việc làm. Tình trạng này gây nên sự lãng phí cả về nhân lực lẫn của cải cho xã hội”- TS.Lê Thẩm Dương nhấn mạnh. TS.Lê Thẩm Dương cho rằng, ngoài các yếu tố khách quan như nhu cầu thị trường lao động, định hướng phát triển kinh tế-xã hội của đất nước thì việc nhận diện được rõ bản thân (với các tiêu chí như kiến thức, kỹ năng, thái độ, tính cách) chính là một nhân tố quan trọng để các bạn trẻ làm căn cứ để hướng nghiệp đúng đắn. Cũng tại cuộc gặp gỡ, Ban tổ chức đã ra mắt Bộ sách “Hướng nghiệp cùng MBTI” gồm 3 cuốn dành cho học sinh, sinh viên. Là một trong những cố vấn tham gia tuyển chọn bộ sách này,TS.Lê Thẩm Dương cho rằng: “Đây là những đầu sách phù hợp với thực tế thị trường nghề nghiệp ở Việt Nam hiện nay khi mà nhiều bạn trẻ Việt Nam đang bị hướng nghiệp nhầm! Nhà trường và gia đình không hiểu rõ được đặc điểm tính cách của các em mà chỉ tập trung định hướng các em vào các ngành “hot”.  Nhưng đôi khi đây lại không phải là nghề nghiệp các em đam mê và cá tính của các em cũng không phù hợp với ngành này. Nên sau khi tốt nghiệp đại học nhiều em có xu hướng làm trái ngành hoặc không đáp ứng được nhu cầu của nhà tuyển dụng”.  TS.Lê Thẩm Dương khẳng định: “Nhân tố quan trọng trong việc hướng nghiệp cho các bạn trẻ nói chung chính là bản thân các em chứ không phải ai khác. Đầu tiên các em phải hiểu được đam mê cùng điểm mạnh, điểm yếu của bản thân để chọn nghề cho phù hợp. Thầy cô hay bố mẹ chỉ đóng vai trò phát hiện tiềm năng của các em và đưa ra lời khuyên. Trước khi hướng nghiệp, các em phải hiểu “Nghiệp là gì?”. Lựa chọn công việc đó bạn phải làm những gì? Đâu là tố chất và đặc điểm tính cách để phù hợp cho công việc? Bởi mỗi công việc có đặc tính khác nhau, giảng viên cần những tố chất khác với một nhà báo". Khi được một sinh viên đặt câu hỏi về các “chiêu trò” để ghi điểm với nhà tuyển dụng. TS.Lê Thẩm Dương thẳng thắn trả lời: “Không có chiêu trò nào hữu dụng mà muốn ghi điểm với nhà tuyển dụng các bạn phải có kiến thức, kỹ năng và sự tự tin. Nếu có 3 yếu tố này thì bạn hoàn toàn có thể đưa ra mức lương mà mình mong muốn và dễ dàng được chấp nhận”. MBTI (Myers-Briggs Type Indication) là một công cụ dùng để định vị, phát triển năng lực cá nhân được sử dụng phổ biến ở nhiều tập đoàn và các quốc gia trên thế giới, đặc biệt là các công ty thuộc nhóm 500 công ty hàng đầu của Mỹ. Hàng năm trên thế giới có hàng triệu người sử dụng công cụ này để xác định tính cách đặc trưng của mình và những người xung quanh từ đó định hướng để phát triển tối đa tiềm năng của mình.

Top 5 trung tâm dạy nhảy hiện đại cho bé tại TPHCM

Bố mẹ nào cũng mong muốn con mình được phát triển một cách toàn diện không chỉ trí tuệ mà cả thể lực. Rèn luyện thể lực cho trẻ là một việc làm vô cùng quan trọng. Thể lực tốt sẽ tạo điều kiện để cơ thể bé phát triển dễ dàng và kích thích hoạt động của hệ hô hấp, tuần hoàn, giúp quá trình tiêu hóa được tốt hơn. Khi có sức khỏe trẻ sẽ học tập và hoạt động tốt hơn. Bởi vậy ngoài những giờ học căng thẳng ở trên lớp nhiều bậc phụ huynh lựa chọn cho con mình các lớp học về năng khiếu như học nhảy, múa, học hát, vẽ, bơi lội… trong đó nhảy hiện đại là bộ môn hiện đang được nhiều bậc phụ huynh lựa chọn nhất. Vậy đâu là trung tâm dạy nhảy hiện đại cho bé hàng đầu tại Sài Gòn? Việc dạy trẻ nhảy múa cũng là một cách góp phần giúp tài năng của bé phát triển toàn diện hơn kể cả về trí tuệ, nhân cách và đạo đức, sức khỏe. nếu bạn vẫn còn băn khoăn lựa chọn trung tâm dạy nhảy hiện đại cho bé uy tín thì hãy tham khảo thêm những địa chỉ dưới đây nhé. 1. Trung tâm dạy nhảy thiếu nhi Saigon Dance Saigon Dance được biết đến là địa chỉ, trung tâm dạy nhảy hiện đại cho bé tin cậy của các bậc phụ huynh khi gửi gắm con em mình tại đây. Là Trung tâm đào tạo nhảy, múa chuyên nghiệp, uy tín bậc nhất tại Sài Gòn. Trung tâm Saigon Dance thành lập từ năm 2008. Với đội ngũ giảng viên chuyên nghiệp có tâm và nhiệt tình giảng dạy, luôn chú ý quan tâm đến từng bé, chỉ bảo tận tình. Luôn động viên, cổ vũ các bé luyện tập đạt được kết quả tốt nhất. Các bậc phụ huynh sẽ không cần phải lo lắng khi lựa chọn Saigon Dance cho con mình. Saigon Dance đào tạo 14 bộ môn như:  Belly dance Sexy dance Strip dance Rumba Yoga Kpop dance Hiphop Pole dance Bollywood Múa đương đại Jazz funk Stretching và các lớp học nhảy, múa cho trẻ em. TẠI SAO NÊN CHỌN HỌC NHẢY HIỆN ĐẠI TẠI SAIGON DANCE CHO CON BẠN? Các bé sẽ được học với những giảng viên giàu kinh nghiệm, là những biên đạo, vũ công nổi tiếng trong cả nước. Cơ sở vật chất khang trang, phòng tập sạch sẽ, trang trí đẹp mắt cùng hệ thống âm thanh hoàn hảo. Các bé được phục vụ nước uống miễn phí và đội ngũ chăm sóc tận tình chu đáo. Môi trường năng động, thân thiện, có nhiều cơ hội để các bé giao lưu kết nối nhằm tăng sự tự tin cho các bé. Lịch học linh hoạt với nhiều ca học và ngày học trong tuần. Học phí hợp lý, giúp tiết kiệm hiệu quả. Ngoài ra, Saigon Dance còn có các lớp dạy riêng, dạy theo nhóm và dựng bài biên đạo theo yêu cầu. Khi đến học tại trung tâm dạy nhảy hiện đại cho bé Saigon Dance các bé sẽ được học giáo trình giảng dạy từ cơ bản đến nâng cao, phù hợp cho tất cả học viên thuộc mọi trình độ. Thông tin liên hệ: Cơ sở 1: 94 - 96 Đường Số 2, Cư Xá Đô Thành, Phường 4, Quận 3, TPHCM Cơ sở 2: 85 Phạm Huy Thông, Phường 17, Quận Gò Vấp, TPHCM Điện thoại: 028.3636.5202 - 0902.992.361 Email: saigonbellydance@gmail.com Website: https://www.saigondance.vn 2. Cơ sở nghệ thuật và âm nhạc Sài Gòn - Kids Art & Music Saigon Kids Art & Music Saigon (KAMS) là trung tâm dạy nhảy hiện đại cho bé và là cơ sở đào tạo chuyên sâu về nghệ thuật và sáng tạo cho trẻ em, các cá nhân được khuyến khích và định hướng để phát triển tốt nhất khả năng nghệ thuật của trẻ. Kids Art & Music Saigon có các lớp dạy nhảy hiện đại thiếu nhi dành cho trẻ em từ 30 tháng tuổi trở lên. Tham gia lớp học nhảy hiện đại các em thiếu nhi sẽ được khởi động từ những động tác cơ bản nhất đến các động tác, bài tập nâng cao nhằm tạo điều kiện phát triển và tìm ra những tài năng nhí để giúp các bé phát triển hơn. Quý vị phụ huynh an tâm với trung tâm dạy nhảy hiện đại cho bé này nhé. Các bộ môn có trong chương trình đào tạo của Kids Art & Music Saigon: Belly dance Sexy dance Strip dance Hiphop Thông tin liên hệ: Cơ sở chính: 44A Đặng Dung, Phường Tân Định, Quận 1, TPHCM Điện thoại: 028.3848.0133 - 028.3848.1733 Cơ sở 1: 16/2 Hoàng Việt, Phường 4, Quận Tân Bình, TP.HCM  Điện thoại: 028.7303.5939 Cơ sở 2: 98A Đường Số 12, Phường Phước Bình, Quận 9, TPHCM  Điện thoại: 0888.477.033 Giờ hoạt động: 9h - 18h các ngày trong tuần Website: https://nghethuatamnhacsaigon.com 3. Trung tâm dạy nhảy hiện đại cho bé Calikids Academy Calikids Academy một trong những trung tâm dạy nhảy hiện đại cho bé được các bậc phụ huynh tin chọn. Bởi đội ngũ giáo viên chuyên nghiệp luôn tận tình chỉ dạy, quan tâm đến từng bé. Luôn tạo điều kiện để các bé được giao lưu, học hỏi với bạn bè nhiều nơi. Giúp phát hiện ra các tài năng nhí để ươm mầm và có kế hoạch đào tạo nâng cao để các bé tiến xa hơn. Calikids Academy đã hợp tác với Trường Múa TPHCM để nâng cao chất lượng giảng dạy cho các bé. Vậy đã đủ lý do được xếp là một trong các trung tâm dạy nhảy hiện đại cho bé chưa nhỉ? Thế mạnh sẵn có của Calikids Academy về những bộ môn nhảy múa như: Ballet Contemporary Hiphop Dance Các bé sẽ không chỉ được đào tạo về vũ đạo đơn thuần mà còn được bổ sung về sự hiểu biết kỹ thuật múa chính xác. Những nguyên tắc trong nhảy múa sẽ được phối hợp cùng các trình tự chuyển động đầy tính sáng tạo của mỗi cá nhân học sinh cùng với việc sử dụng các mô phỏng trực quan và kết hợp với các đạo cụ sẽ giúp nâng cao trải nghiệm của các bé. Thông tin liên hệ: Địa chỉ: Tầng 3, Tòa nhà Thảo Điền Pearl, 12 Quốc Hương, Phường Thảo Điền, Quận 2, TPHCM Điện thoại: 028.7307.5777 Email: info@calikids.com.vn 4. Trường dạy múa TDT Event Trường dạy múa TDT Event là địa chỉ hội tụ nhiều giáo viên chuyên nghiệp từ các trường danh tiếng và là trung tâm dạy nhảy hiện đại cho bé. Với các bài tập phù hợp dành cho các bé tùy từng lứa tuổi, các HLV sẽ có bài tập và lộ trình dạy khác nhau còn tùy thuộc vào tư chất của các bé, để giúp phát huy cao nhất các tài năng nhí. Đồng thời thường xuyên có các bài tập, giao lưu, diễn văn nghệ thú vị để luôn tạo được sự phong phú và đa dạng giúp thúc đẩy sự tự tin của các bé khi đứng trước đám đông. TDT Event có các khóa học nghệ thuật như các lớp: Dance Zumba Hiphop Thể dục thẩm mỹ aerobics,… Đặc biệt tại TDT Event với bộ môn Hip Hop thu hút được rất nhiều trẻ em, thiếu niên hay thậm chí là người lớn tham gia bởi nó được xem như một thể loại nhảy năng động bởi cách chuyển động linh hoạt làm cho nó trở thành một loại hình nghệ thuật thu hút giúp trẻ phát triển cân bằng và sở hữu vóc dáng hoàn hảo. Thông tin liên hệ: Địa chỉ: 46C Nguyễn Văn Đậu, Phường 6, Quận Bình Thạnh, TPHCM Điện thoại: 0708.412.376 Website: http://tdt-event.com 5. Trung tâm dạy nhảy hiện đại cho bé Dandelion Club Dandelion Club là một trung tâm dạy nhảy hiện đại cho bé và các bé được hướng dẫn nhảy, múa cho các bé thiếu nhi tại TPHCM. Dandelion Club tạo cho các bé một môi trường lành mạnh để tham gia các hoạt động nhảy múa, khiêu vũ giúp bé thoải mái, năng động hơn đồng thời phát triển tài năng của trẻ. Dandelion Club cam kết sẽ đem đến cho các bé những trải nghiệm tốt nhất vì là trung tâm dạy nhảy hiện đại cho bé và bởi: Đội ngũ giáo viên chuyên nghiệp, nhẹ nhàng, yêu trẻ và có khả năng sư phạm tạo không khí học tập vui vẻ, thoải mái nhất cho các bé khi đến đây. Thường xuyên tổ chức các buổi giao lưu để các bé có thể mạnh dạn, tự tin hơn, thỏa sức thể hiện bản thân. Cơ sở vật chất đầy đủ, phòng tập rộng rãi, thoáng mát, được trang bị điều hoà, sàn gỗ... đảm bảo nhu cầu tập luyện tốt nhất cho các bé. Mỗi lớp học không quá 10 bé. Chính vì thế, các bé sẽ được giáo viên quan tâm và hướng dẫn kỹ càng để hoàn thiện các kỹ năng nhảy múa, phát triển tài năng của mình. Các bộ môn được đào tạo tại Dandelion Club: Aerobic Dance Hiphop Yoga Zumba Thông tin liên hệ: Địa chỉ: 254 Cô Bắc, Phường Cô Giang, Quận 1, TPHCM Điện thoại: 0934.151.795 Để bé yêu của bạn có những giờ vận động thoải mái, phát triển về thể chất, khơi gợi niềm đam mê, những tài năng tiềm ẩn của con…, các bậc phụ huynh hãy tìm ngay lớp học nhảy hiện đại ở TPHCM gần nơi bạn sinh sống và đăng ký cho con học một khóa về nhảy hiện đại. Trên đây là một số các gợi ý về trung tâm dạy nhảy hiện đại cho bé. Bạn sẽ cảm nhận bé yêu năng động, vui vẻ và yêu đời, thể chất phát triển vượt trội hơn đấy.

Những câu hỏi thường gặp khi xin visa du học Đức

Ứng viên cần tìm hiểu kỹ thông tin về trường, khóa học và không nên thể hiện ý định đi làm thêm trong thời gian du học Đức. Để xin visa du học Đức, ứng viên phải trải qua vòng phỏng vấn tại Đại sứ quán với hàng loạt câu hỏi. Trang Studying in Germany cung cấp một vài câu hỏi thường gặp và gợi ý cách trả lời để giúp thí sinh đạt kết quả tốt nhất. Thay vì Mỹ hay Canada, tại sao bạn chọn Đức du học? Gợi ý trả lời: So với Mỹ và Canada, chi phí du học tại Đức phù hợp hơn với tiềm lực tài chính mà bạn có. Cùng với đó, Đức nổi tiếng với các chương trình định hướng học tập, thực hành chất lượng cao với mức học phí tương đối rẻ, thậm chí miễn phí. Đây cũng là nước có lịch sử văn hóa đa dạng, an ninh tương đối tốt. Tại sao bạn chọn thành phố này của Đức? Gợi ý trả lời: Có thể nói rằng bạn không chọn thành phố, mà chọn ngôi trường tại đó. Hãy thể hiện sự hiểu biết về lịch sử hình thành, nét văn hóa đặc trưng cũng như các công trình kiến trúc tại đây. Đừng quên cho thấy mình rất háo hức vì sắp có cơ hội khám phá tất cả điều này. Từ đâu bạn biết về ngôi trường này và quyết định theo học? Gợi ý trả lời: Bạn thấy trường đại học có chương trình học tập hấp dẫn, cơ hội thực tập tuyệt vời dành cho sinh viên quốc tế. Ngoài ra, hãy đề cập đến những yêu cầu đầu vào của trường hoặc cung cấp số liệu về tỷ lệ sinh viên có việc làm sau tốt nghiệp để thấy đây là ngôi trường có chất lượng đào tạo tốt. Bạn nên truy cập vào trang web của trường tìm hiểu thông tin này để trả lời một cách chính xác nhất. Lý do nào khiến bạn lựa chọn khóa học này? Gợi ý trả lời: Nếu khóa học có liên quan đến chuyên ngành đã được đào tạo hoặc các nghiên cứu trước đây, bạn nên trả lời. Ngoài ra, bạn có thể đề cập các yếu tố khác dẫn đến quyết định của mình như thứ hạng và chất lượng khóa học, định hướng nghề nghiệp cho sinh viên, nhu cầu nhân lực có chuyên môn về lĩnh vực này của thị trường Việt Nam... Thành phố Dresden, Đức. Ảnh: TripSavvy Khóa học sẽ mang lại lợi ích gì cho bạn? Gợi ý trả lời: Hãy đề cập đến các dự định lựa chọn nghề nghiệp sau khi kết thúc chương trình học tại Đức. Bạn cần cho nhân viên đại sứ quán thấy tầm quan trọng và vai trò của lĩnh vực bạn sẽ theo học trong tương lai tại Việt Nam. Bạn đã làm gì kể từ khi tốt nghiệp THPT hoặc đại học tại Việt Nam? Gợi ý trả lời: Nếu du học Đức ngay sau khi tốt nghiệp THPT hoặc đại học, hãy trả lời bạn dành thời gian để cải thiện khả năng tiếng Đức và hoàn thiện hồ sơ. Nếu đã có một thời gian đi làm, nghỉ ngơi hay tham gia các hoạt động xã hội, hãy giải thích đó là sở thích của bạn và nói về những giá trị, trải nghiệm tích cực mà những việc đó mang lại, thay đổi cuộc đời bạn ra sao. Bạn có ý định đi làm thêm trong quá trình học tập tại Đức không? Gợi ý trả lời: Nói chung, bạn không nên thể hiện việc có ý định đi làm thêm trong khi du học bởi nhiệm vụ chính của du học sinh khi đến Đức là tập trung nghiên cứu, học tập. Một số trường hợp sinh viên quốc tế được phép làm thêm khi du học Đức, tuy nhiên bạn cần chắc chắn rằng mình sở hữu loại visa cho phép điểu này. Nếu không, bạn có thể bị buộc thôi học và trục xuất về Việt Nam. Kế hoạch tương lai của bạn là gì?  Gợi ý trả lời: Trước tiên, hãy cho nhân viên đại sứ quán thấy bạn quan tâm đến vị trí công việc sau khi ra trường bạn sẽ có tại Việt Nam. Lĩnh vực này tại Việt Nam đang có vai trò và tầm ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế đất nước như thế nào, từ đó đưa ra những việc bạn định làm sau khi kết thúc khóa học. Trên đây là gợi ý trả lời cho một số câu hỏi thưởng gặp khi phỏng vấn visa du học Đức. Tuy nhiên, không có "mẹo" nào tốt hơn việc trả lời trung thực, không cung cấp thông tin sai lệch hay né tránh câu hỏi.  Có những câu hỏi nhân viên đại sứ quán đã có câu trả lời, họ chỉ muốn biết mức độ thành thật của bạn như thế nào. Giữ cho mình sự thẳng thắn, cởi mở và luôn nở nụ cười trong những câu trả lời là cách tốt nhất. Thanh Hằng (Theo Studying in Germany)

Dạy cho con cái về tiền, nếu không sẽ có kẻ khác dạy

Phương Tây có câu 'Hãy dạy cho con bạn về tiền, nếu không sẽ có kẻ khác dạy' và có thể những đứa trẻ sẽ học hỏi về tiền bằng một phương pháp mà bạn không thích, thậm chí là bằng những chiều hướng tai hại. Phương Đông lại có những quan niệm khác về chuyện tiền và dạy con về đồng tiền, muôn vàn sắc thái. Tuổi Trẻ Cuối Tuần mời bạn tham gia ý kiến vào chủ đề "Dạy cho con bạn về tiền". Mới hơn ba tuổi, một hôm bé Thỏ làm điệu bộ nói chuyện điện thoại, đi đi lại lại, mặt đăm chiêu và giọng chắc nịch: "Hết tiền rồi! Không có tiền đâu!". Điệu bộ đó ai cũng nhận ra là từ mẹ Thỏ - người phụ nữ suốt từ sáng sớm tới tối mịt lúc nào cũng đau đáu nghĩ về tiền. Một nghiên cứu năm 2013 của ĐH Cambridge cho thấy từ 3 tuổi, trẻ đã có khái niệm về tiền và lên 7 đã hình thành thói quen bất biến về tiền. Với trẻ con, tiền là một thứ "ảo diệu" thật đáng quan tâm.  Làm sao những tờ giấy nhàn nhạt ấy lại có thể đổi được cả một giỏ kẹo bánh với đồ chơi? Làm sao cả nhà ăn cánh gà no nê, nước ngọt ngập ngụa mà mẹ chỉ phải đưa cô nhân viên cái thẻ bằng nhựa con con? Và những cuộc cãi nhau bất tận của bố và mẹ luôn có chữ "tiền"?. Tiền và tiêu tiền là một thực tế sờ sờ mà nhiều bậc phụ huynh cứ cố gạt ra khỏi tâm trí con cái. Nhiều em đã học đến lớp 7, nhà khá giả mà vẫn phải thòm thèm xin bạn cho một gắp mì ly ở căngtin trường học. Mẹ có chuẩn bị cho một túi bánh kẹo và sữa đấy nhưng cái hành vi đứng trước quầy, dõng dạc "gọi" một chai nước, một cái kẹo mới là cốt lõi, mới là hấp dẫn. Những bố mẹ không cho con tiền đi học cũng có lý do của họ: có tiền là sẽ ăn những thứ độc hại, sẽ dễ bị bạn bắt nạt để "moi tiền", biết tiêu tiền sẽ sinh ham tiền khi chưa thể tự làm ra...  Dĩ nhiên đã có những trường hợp thật sự diễn ra như thế nên mới khiến họ lo lắng vậy. Nhưng cũng có một trường phái khác, và có lẽ ngày càng phổ biến, là dạy con tiêu tiền từ rất sớm. Hai trò chơi của nhà Jim Jim Brown là một người trong số đó. Ông làm công việc tư vấn tài chính đã hơn 30 năm. Trong một bài viết trên trang CNBC, ông kể lại, vợ chồng ông có hai đứa con, và ông không muốn chúng cả đời phải vật vã vì tiền, hoặc ngược lại, cứ thế mà lười nhác, ăn mòn vào những thứ mẹ cha để lại. Muốn thế, vợ chồng ông phải huấn luyện con dùng tiền kể từ khi chúng... đi nhà trẻ. Cách làm của ông có phần hơi cầu kỳ, cũng phải có nhiều thời gian mới làm được. Thí dụ như trò "Cùng đi mua sắm nào", trong đó vợ chồng ông tạo ra một "siêu thị mini" trong phòng khách, có quầy tính tiền, ngăn kéo đựng tiền, tiền giả; có quầy rau quả, bánh trái...  Mọi món hàng đều có dán giá. Để chơi, hai đứa con của Jim sẽ thay phiên nhau, đứa này mua sắm thì đứa kia đứng quầy. Dần dần, trẻ con học được kỹ năng lựa hàng, cân đối túi tiền, và trao đổi với nhau về tiền một cách tự nhiên, thoải mái. Trò thứ hai mà gia đình họ chơi tương tự chương trình "Hãy chọn giá đúng" mà ta vẫn xem trên truyền hình. Cũng đưa các món hàng ra và để mọi người chọn giá nào có vẻ thích hợp. Thí dụ: - Vé xem phim là: 4.000 đồng? 40.000 đồng? hay 400.000 đồng? - Chai nước suối là: 3.000 đồng? 30.000 đồng? hay 300.000 đồng? Thoạt tiên trẻ con có thể "ngớ ngẩn" thét giá vé xem phim là 400.000 đồng, chai nước 30.000 đồng, nhưng rồi qua trò chơi, chúng sẽ dần hiểu được giá cả tương quan của các món hàng, các dịch vụ trong đời sống thực. "Chính sách" tiền lương Những trò chơi "giả vờ" trên rồi cũng đến lúc phải đưa vào thực hành. Đó là lúc cho trẻ con tự cầm tiền mà mua những thứ nó thích (mà đa phần là ta không hài lòng). Cho thế nào? Cho bao nhiêu? Không làm gì cũng cho hay phải làm gì mới cho? Đó là "ba câu hỏi lớn nhiều lời đáp". Có gia đình phát xoẳn cho con mỗi ngày, có gia đình giao hẳn cả tuần. Chị Liên (TP.HCM) có con học lớp 6. Thằng bé học một tuần 6 buổi sáng và 2 buổi chiều, vị chi 8 buổi. Chị tính với nó 12.000 đồng/buổi, một tuần 96.000 đồng, đưa 100.000 cho tròn, muốn chi tiêu thế nào thì tiêu, còn thừa bao nhiêu thì tuần sau, ngoài 100.000, còn được thêm đúng bằng phần thừa ấy.  "Tôi không muốn giao mỗi ngày vì số tiền ít quá, trẻ con sẽ chỉ quanh quẩn mua được những thứ be bé ở căngtin. Giao một cục, nó sẽ tự cân đối. Nếu muốn mua thứ gì lớn nó sẽ biết cách tiết kiệm để dồn tiền" - chị nói. Số tiền cho con cũng tăng dần theo tuổi. Trong bài viết đã dẫn, vợ chồng chuyên gia tài chánh Jim Brown bắt đầu cho con tiền lúc cháu lên 6. Mỗi tuần 6 đôla, thêm một tuổi là thêm 1 đôla/tuần. Nếu có "công trạng" gì (giúp mẹ dọn nhà, dọn vườn...) thì thưởng thêm chút đỉnh.  "Không nên cho vô giới hạn, đặc biệt là cấp thêm khi trẻ đã lỡ tiêu hết tiền - Jim lý luận - Làm thế lớn lên đứa trẻ sẽ quen thói trông chờ vào một nguồn phụ cấp, và sinh trò tiêu pha khi không có tiền bằng thẻ tín dụng với lãi suất ngất ngưởng". "Thuê" con làm việc Ở Việt Nam, một số gia đình thành thị cũng tập cho con việc "làm công ăn lương". Người khác nghe thế kêu om: "Con cái đương nhiên phải làm việc nhà, sao lại có chuyện thuê trả tiền, nó hư đi. Không có tiền thì không làm à?". Anh N., biên tập viên một nhà xuất bản, cho rằng chính chúng ta vẫn coi "việc làm lương thiện với công xá xứng đáng" là một điều tốt lành. Vậy sao ta không dạy điều tốt lành đó cho con?  Nói chúng là con, chúng "phải" làm vì bố mẹ đã làm quá nhiều thứ "không công" cho chúng, là không sai. Nhưng ở đây ta đang dạy cho con, chứ không phải đang thực hành một quan hệ chủ - tớ sòng phẳng. Con gái của anh N. học lớp 5, mười tuổi. Công việc mà vợ chồng anh "giao và thuê" cháu làm là: quét cả nhà hai lần/ngày, xếp quần áo khi đã khô và phân loại cho từng người, nhặt rau cho mẹ nấu cơm, treo màn cho hai cái giường mỗi tối.  Mỗi công việc đều có khoản lương tháng và không có chuyện từ chối lương để khỏi làm. Nếu làm ẩu sẽ bị trừ lương, dĩ nhiên là có thêm hình thức kỷ luật nào đó mà không phải là khiển trách đơn thuần. "Cái lợi là trẻ con quen với sự đều đặn của công việc, đặc biệt là những việc nhàm chán - điều mà lớn lên người làm công nào cũng sẽ phải trải qua và vượt qua. Cái nữa là trẻ biết quý đồng tiền do mình làm ra, đồng thời tiêu nó một cách sảng khoái hơn chứ không phải là ki bo, bởi nó biết nếu làm việc tốt, tháng sau lại có khoản lương như thế" - anh N. nói. Dạy hay không dạy chi tiêu? Có tiền đấy, biết giá cả đấy, nhưng lên kế hoạch tiêu thế nào là một bước phức tạp hơn. Một số người thấy đã dạy phải dạy cho trót. Họ là những phụ huynh vừa có kiến thức vừa có thì giờ. Thí dụ, để mua quà sinh nhật, họ giúp con lên mạng đọ giá các món hàng cho vừa túi tiền mà vẫn thú vị, nhiều khi mất cả tiếng đồng hồ.  Nhưng cũng có người quan niệm trẻ con thường chỉ mua những thứ "vớ vẩn", nên cứ kệ chúng đi, để chúng làm gì với những món tiền còm cõi kia thì làm, miễn là không nhịn để đi chơi game. Chúng mua mì ly trong căngtin, chúng uống xirô ngọt lừ, chúng mua móc chìa khóa có con gấu con nhem nhuốc... Cũng chị Liên với đứa con lớp 6, suốt một thời gian chị thấy khổ sở bực dọc vì cứ mấy ngày lại thấy con mình vác về một con ốc mượn hồn từ xe bán dế và ốc trước cổng trường. Hai mẹ con phải kiếm thùng cát đựng đám ốc, cho ốc ăn, mua vài đồ chơi để ốc leo trèo (dĩ nhiên là thằng bé phải trả tiền). "Thường ta sẽ muốn trẻ con mua sách đọc, mua bút chì màu, hay đồ chơi xếp hình. Nhưng trẻ con thích nhiều thứ rất "quái đản". Việc của bố mẹ là âm thầm mà quan sát; tiêu đúng hay tiêu sai rồi tự trẻ con sẽ biết. Thằng bé nhà tôi chẳng hạn, sau đó không bao giờ bỏ tiền mua cá và ốc nữa, vì nhà chật, những thứ đó kéo theo rất nhiều khoản rắc rối cho nó" - chị Liên thở phào kể lại. Nhưng đừng cho nhiều tiền Có tiền, trẻ con sẽ biết mua quà cho người lớn trong nhà, cho bạn, hoặc tự thưởng cho chính mình. Với tiền có được một cách "lương thiện" và giới hạn, trẻ con học được sự tự tin và chừng mực. Nhưng sao lại không cho nhiều vào nếu những món đồ mà con mình thích là hay ho, giá trị, và gia đình mình có thiếu gì tiền? Một số người nghĩ thế và cho con chọn thoải mái mỗi khi mua sắm. Có người còn tự hào khoe con mình bước vào cửa hàng là phải chọn đồ đắt nhất ("Biết khôn thế cơ chứ!").  Balô là phải oách nhất lớp. Bình đựng nước cũng thế. Màu nước vẽ tranh cũng thế. Nếu em bé học trong một trường kiểu nhà giàu và có bố mẹ không tiếc gì với con, cuộc chạy đua giữa các "cục vàng" sẽ là cuộc chạy đua ngầm của các bố mẹ, với đám trẻ là các "nài" và đường đua sẽ thăm thẳm, không bao giờ kết thúc. "Cũng thú vị đấy chứ!", hẳn sẽ có phụ huynh nghĩ thế. Nhưng sản phẩm dài lâu sẽ là những đứa con ích kỷ, không làm gì đến nơi đến chốn, chuyên đánh trống bỏ dùi do chưa bao giờ phải phấn đấu, tích tụ, và cân nhắc trước thứ quan trọng nhất là tiền. Ngược lại, những bố mẹ cho con ít tiền (dù họ có nhiều tiền) quan niệm mình không nên tước mất niềm vui của con. Trớ trêu thay, thường đó lại là những người có một nền tảng gia đình khá giả, vững vàng về tài chánh.  "Mơ rồi cố gắng mà có được" là một lộ trình ba bước, trong đó "cố gắng" là một chặng dài thú vị nhất, thậm chí ngay cả khi không "có được" thì những trải nghiệm của chặng "cố gắng" vẫn đáng giá. Cho con ít tiền thôi là để chặng "cố gắng" không bị cụt hứng, để bước "mơ" có thời gian mà bổ sung phong phú thêm.  Đứa trẻ mơ có một con quay xịn, cứ để nó dành dụm và phấn đấu để không lỡ mất "mùa chơi". Mua luôn cho con là giết chết mùa quay của nó ngay từ đầu vụ. Có tiền để không keo kiệt Keo hay không là bản tính mỗi người, giáo dục chỉ thay đổi được phần ngọn, nhưng có giáo dục về việc đó vẫn hơn. Có những bố mẹ rộng rãi nhưng đau đầu vì con mình quá keo, thậm chí việc keo kiệt làm hỏng nhiều việc của nó. Ngay từ nhỏ, song song việc cho con tiền, dạy con tự tiêu pha, một số phụ huynh còn chú trọng dạy con tiêu tiền vì người khác. Chị Tâm (TP.HCM) nhắc con trai học lớp 7 mỗi thứ sáu nên mời một bạn nào đó trong lớp xuống căngtin ăn uống - một bạn nào đó có vẻ không bao giờ có tiền để được hưởng cái thú vui học đường ấy.  Tuy con trai chị mỗi lần nghe nhắc là một lần cháu tỏ vẻ ngán ngẩm, nhưng chị quả quyết: "Kệ, sau này lớn sẽ hiểu nhiều lúc không muốn đãi đằng vẫn phải đãi đằng. Chẳng có sự hoang phí nào lớn bằng keo kiệt". T.L.